Anne Sütünün Faydaları ve Anne Sütünü Artıran Besinler
Emzirmenin hem anne hem de bebeğe olan faydaları konusu tartışılmaz bir gerçek. Bilimsel çalışmalar her defasında anne sütünün bebeklerin büyüme ve gelişmesi için her dönemde değişen içeriği sayesinde ideal bir besin olduğunu kanıtlamıştır.
Aynı zamanda anne sütü her bebek için özel ve farklı içeriğe sahip olduğu için daha kolay sindirilebilir. Yüksek miktarda probiyotik ve prebiyotik içeriği sayesinde bebeklerin bağırsak florası için eşsizdir. Annenin diyetine de bağlı olarak bebeklerin hastalık ve enfeksiyonlara karşı korunmasına yardımcı besin öğesi ve içeriğine sahiptir. Anne sütü alan bebeklerde tip 2 diyabet, bazı bağırsak hastalıkları, obezite gibi kronik hastalıkların görülme riski daha düşüktür. Ayrıca emzirmek bebekleri beslemek için en ekonomik ve en rahat yoldur.
Anne sütünün makro besin öğesi (karbonhidrat, protein ve yağ) içeriği bebeğin bulunduğu aya, emzirme süresine ve o anki besin ihtiyacına göre değişkenlik göstermektedir. Örneğin doğumdan sonra ilk birkaç gün içinde üretilen sarımsı renkte olan süt (Kolostrum) içeriğindeki yüksek antikorlar sayesinde bebeğin güçlü bağışıklık temelinin oluşması için oldukça önemlidir. Buna ek olarak anne sütünün sabah saatlerinde su içeriği daha yüksekken; akşam saatlerinde yağ yönünden daha zengin, gece onu daha uzun süre tok tutacak süt haline dönüşür. Bu mucize içerik sayesinde bebeklerin geceleri daha az uyanması doğal olarak sağlanır.
Emzirmek anne için de oldukça faydalıdır. Emzirme sayesinde harcanan enerjiye ve gebelik öncesi ağırlığa kısa zamanda kavuşabilirler. Aynı zamanda emzirmenin annelerde meme, yumurtalık kanseri, tip 2 diyabet, hipertansiyon riskini azalttığını gösteren çalışmalar bulunuyor.
Peki emzirme dönemi ne kadar beslenilmeli?
Anne sütünü üretmek için günlük ihtiyaca ek olarak ortalama 300-400 kcal enerji ve besin öğesi üretecek besin tüketimi sağlanmalı. Bu da yeterli ve dengeli beslenen bir annenin basit olarak yaklaşık 1 su bardağı yoğurt, avuç içi kadar çiğ kuruyemiş, 1 orta boy meyve, 1 dilim ekmek, peynir ya da et tüketiminde 30 gramlık bir artış yaparak tüketmesi anlamına geliyor.
Hangi besinler tercih edilmeli?
Yumurta, mercimek, taze sebze ve meyveler, çiğ kuruyemişler, tam tahıllı ürünler (bulgur, buğday, yulaf vb), dip balığı dışındaki balıklar, yağsız et, süt ürünleri günlük olarak tüketilmeli. Ancak bunların yanında yulaf ezmesi, hurma, tahin, ahududu, dereotu, kimyon, koyu yeşil yapraklı sebzeler, yoğurt tüketiminin anne sütünün miktarı ve kalitesini artırmada etkisi oldukça fazla.
Emzirirken ne kadar sıvı tüketilmesi gerekir? Hangi içecekler tercih edilmeli?
Su içmek bu süreçte çoğunlukla içgüdüsel olarak ilerlese de günlük yaklaşık 2,5-3 litre su tüketimi hedeflenmelidir. Günlük içilen suya ek olarak meyve çayı, süt artırıcı çaylar, şekersiz hazırlanmış komposto, maden suyu gibi şeker ilavesiz içeceklerle, rezene, ısırgan gibi anne çayları ile sıvı alımına takviye yapabilirsiniz. Bunlarla birlikte siyah/yeşil çay, kahve, kakaolu içecekler gibi kafein içeriği yüksek içeceklerin tüketimi sınırlandırılmalıdır.
Vejeteryan / Vegan Beslenme ve Emzirme
Vejeteryan/vegan beslenme programı uygularken beslenmede normalde olduğu gibi demir, protein ve kalsiyum yönünden zengin yiyeceklerin seçimi oldukça önemli. Demirden zengin bitkisel kaynaklar kuru baklagiller, tahıllar, koyu yeşil yapraklı sebzeler, kuru meyvelerdir. Özellikle beslenmeyle alınan demir kaynaklarının emilimini artırmak için yemek sırasında c vitamini alımını sağlamak oldukça önemli. Turunçgiller, kivi, kırmızı/yeşil biber ve maydanoz C vitamininden zengin yiyeceklerdir. Yeterli kalsiyum ve protein tüketimi için bitkisel sütler, koyu yeşil yapraklı sebzeler beslenmeye dahil edilmeli. Eğer bebekte gaz sorunu yoksa farklı çeşitte kurubaklagil ve tam tahıllar kademeli olarak beslenmeye dahil edilmeli. Bunun yanı sıra D ve B12 vitamininin mutlaka doktor tarafından düzenli takip edilmesi ve gerekli takviyenin alınması gerekir.
Hangi yiyecek ve içeceklerden kaçınılmalı?
Alkol, kafein, tuzlu yiyecek ve içecekler, ambalajda, içeriği bilinmeyen her türlü yiyecek ve içecekten ve dip balıklarından kaçınılmalıdır.
Tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda doğum sonrası annenin emzirmesini önleyen herhangi bir durum yoksa anne sütünün artırılması için yeterli ve dengeli beslenme, sıvı alımı ve dinlenmek, bebekle temas kurmak oldukça önemlidir. Emzirmek her anne ve her bebek için farklılık gösterir. Anne sütünün her bir damlası bebek için oldukça önemlidir. Başkalarının deneyimleri ve süreci ile kıyaslama içine girmek stresin artmasına, doğal olarak da sütün azalmasına yol açabilir. O yüzden öncelikle bebekle anne arasında sağlıklı bir emzirme ilişkisi oluşturmak için çabalanmalıdır. Sağlıklı ve mutlu bir emzirme ilişkisi en önce annenin fiziksel ve zihinsel iyiliği ile mümkündür.